Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69,56
Ogólny współczynnik odrzuceń – 24,41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodyczność – kwartalnik

Pobierz PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2017, tom 7, nr 4, październik-grudzień, str. 317–322

doi: 10.17219/pzp/81102

Typ publikacji: praca kazuistyczna

Język publikacji: polski

Pobierz cytowania:

  • BIBTEX (JabRef, Mendeley)
  • RIS (Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero)

Creative Commons BY-NC-ND 3.0 Open Access

Znaczenie zabawy w terapii dziecka z zaburzeniami ze spektrum autystycznego – opis przypadku

The importance of fun in treatment of the child with autism spectrum disorder: A case report

Monika Trojanowska1,A,B,C,D, Dominik Krzyżanowski1,E,F

1 Zakład Medycznych Nauk Społecznych, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Streszczenie

Niniejszy artykuł jest próbą zrozumienia przeżyć dziecka z zaburzeniami ze spektrum autystycznego. Pomocna okazuje się teoria sformułowana przez Tustin. Fundamentalnym założeniem koncepcji badaczki jest przekonanie, iż objawy, jakie prezentują dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, stanowią mechanizm obronny stojący na straży ich iluzorycznego symbiotycznego związku z matką. Uruchamia się on w odpowiedzi na przerażenie, którego dziecko doświadcza w obliczu urojonej sytuacji zagrożenia. Znamiona traumy nosi w tym wypadku świadomość odrębności cielesnej od obiektu (matki). Konsekwencją poczucia fuzji z matką jest zahamowanie rozwoju. Dziecko nie może osiągnąć kolejnego etapu, w którym odróżniałoby to, co należy do świata wewnętrznych przeżyć od bodźców, które pochodzą spoza „ja”. Z fazą wyodrębniania się, tworzenia własnej tożsamości związany jest proces symbolizowania, a więc nadawania znaczenia doświadczeniom, dzięki czemu mogą one zostać zrozumiane i stanowić fundament dla bezpieczeństwa w relacjach społecznych. Przejawem symbolizowania immanentnie wpisanym w dziecięcość jest zabawa. Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autystycznego mają trudności z bawieniem się, a zatem niezwykle ważna w procesie terapeutycznym jest przestrzeń umożliwiająca rozwój tej aktywności jako naturalnej drogi porozumiewania się. Analiza i interpretacja zabawy autystycznego chłopca przedstawiona w artykule opiera się na psychoanalitycznym rozumieniu procesu tworzenia symboli i bawienia się.

Abstract

The article is an attempt to understand the experiences of children with autism. A theory formulated by Tustin provides grounds for understanding boy’s symptoms. The fundamental assumption of Tustin’s concept is a belief that symptoms presented by children with autism constitute the defense mechanism, standing on guard of their illusory beliefs about staying in symbiotic relation with their mother. These defenses activate in response to reaction of terror experienced by the child in the face of imaginary traumatic situation. In this case, the awareness of physical separation from the object has hallmarks of trauma. The consequence of maintaining a sense of merging with mother is stunting. The child cannot reach the next stage of development, which main task is to differentiate what belongs to the world of internal experience from these stimuli that originated outside of “I”. Development of symbolization process is associated with the extraction phase, creating a separate identity, i.e., granting the meaning to experience, which thanks to that can be understood and constitute the foundation for building a sense of security in social relations. A sign of symbolization process immanently inherent in childhood is fun. Children with autism have difficulties with having fun – playing, therefore extremely important in therapeutic process is to create a space for development of this activity as a natural way to communicate, extending beyond autistic defenses. Analysis and interpretation of the games and activities of autistic children described in the article are based on psychoanalytical understanding of the process of symbol creation.

Słowa kluczowe

zaburzenia ze spektrum autystycznego, symbolizacja, zabawa

Key words

autism spectrum disorder, symbolization, play

Piśmiennictwo (14)

  1. Betancur C, Coleman M. Etiological heterogeneity in autism spectrum disorders: Role of rare variants. W: Buxbaum J, Hof P, red. The neuroscience of autism spectrum disorders. San Diego: Academic Press; 2013.
  2. Bishop SL, Rihler J, Lord C. Association between restricted and repetitive behaviors and nonverbal IQ in children with autism spectrum disorders. Child Neuropsychol. 2006;12(4–5):247–267.
  3. Jaklewicz H. Całościowe zaburzenia rozwojowe. W: Namysłowska I, red. Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: PZWL; 2005.
  4. Morrison J. DSM-5 bez tajemnic: Praktyczny przewodnik dla klinicystów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; 2016.
  5. Tustin F. Autistic states in children, wyd. popr. Hove, New York, NY: Brunner-Routledge; 1992.
  6. Szpak M. Rozwój symbolizacji: Wybrane perspektywy psychoanalityczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; 2014:11,34.
  7. Bowlby J. Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2016.
  8. Winnicott DW. Zabawa a rzeczywistość. Gdańsk: Wydawnictwo Imago; 2011:58,151.
  9. Dawson M, Soulières I, Gernsbacher MA, Mottron L. The level and nature of autistic intelligence. Psychol Sci. 2007;18(8):647–662.
  10. Senator D. Organizacja psychiczna dziecka z autyzmem: Psychiczne mechanizmy autyzmu według teorii Frances Tustin. Psychoterapia. 2006;3(138):34–41.
  11. Rhode M. Different responses to trauma in two children with autistic spectrum disorder: The mouth as crossroads for the sense of self. J Child Psychother. 2004;30:3–20.
  12. Gardin T, Panek R. Mózg autystyczny: Podróż w głąb niezwykłych umysłów. Kraków: Copernicus Center Press; 2016.
  13. Houzel D. The psychoanalysis of infantile autism. J Child Psychother. 2004;30:225–237.
  14. Schier K. Terapia psychoanalityczna dzieci i młodzieży: Przeniesienie. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; 2000.