Nursing and Public Health

Piel. Zdr. Publ.
Index Copernicus (ICV) – 69.56
Average rejection rate – 24.41%
ISSN 2082-9876 (print)
ISSN 2451-1870 (online)
Periodicity – quarterly

Pobierz PDF

Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne Nursing and Public Health

2014, vol. 4, nr 4, październik-grudzień, str. 321–326

Typ publikacji: praca oryginalna

Język publikacji: polski

Satysfakcja z życia starszych osób mieszkających w wybranych miejscowościach wiejskich województwa małopolskiego

Life Satisfaction of the Elderly Living in Selected Rural Areas of the Malopolska Region

Anna Mirczak1,A,C,D, Norbert Pikuła1,B,E,F

1 Katedra Gerontologii Społecznej, Instytut Pracy Socjalnej, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków

Streszczenie

Wprowadzenie. Poczucie satysfakcji życiowej starszych osób stało się ważnym zagadnieniem w opiece geriatrycznej. Oznacza zbilansowaną, wieloczynnikową ocenę, na którą składa się analiza obecnego życia oraz życiowych dokonań. Znajomość czynników niekorzystnie wpływających na satysfakcję życiową seniorów odgrywa ważną rolę w poprawie ich jakości życia i zdrowia.
Cel pracy. Ocena poziomu satysfakcji życiowej starszych osób mieszkających na wsi oraz zbadanie jej determinantów.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono osobiście z wykorzystaniem ustrukturyzowanego kwestionariusza wywiadu w okresie od marca 2011 do października 2012 r. Grupę badanych stanowiły 203 osoby w wieku 65 lat lub starsze zamieszkujące obszary wiejskie województwa małopolskiego. Poczucie satysfakcji życiowej respondentów zbadano za pomocą skali LSITA SF. Do oceny czynników wpływających na poczucie satysfakcji życiowej seniorów zastosowano analizę regresji liniowej. Zebrane dane były analizowane z wykorzystaniem pakietu statystycznego IBM SPSS STATISTICS 20 z zastosowaniem wielowymiarowych technik analizy. Istnienie różnic i siłę związku między zmiennymi szacowano na poziomie istotności p = 0,05.
Wyniki. Wśród badanych osób starszych dominowały kobiety (61,6%), a średni wiek respondentów wynosił 75,5 roku (SD = 5,7). Średnia liczba punktów uzyskana na skali satysfakcji życiowej LSITA SF przez badanych seniorów była równa 26,3 (SD = 7,8). Wieloczynnikowa analiza regresji liniowej pokazała, że osoby z gorszą samooceną stanu zdrowia, ograniczeniami w funkcjonowaniu, dużym ryzykiem niedożywienia oraz złymi relacjami wewnątrzrodzinnymi charakteryzowały się istotnie mniejszym poziomem satysfakcji życiowej. Zaobserwowano natomiast, że wraz ze zwiększeniem wieku badanych w sposób istotny zwiększała się także ich satysfakcja z życia.
Wnioski. Poczucie satysfakcji z życia starszych osób mieszkających na wsi było determinowane przez: wiek, samoocenę stanu zdrowia, sprawność funkcjonalną, ryzyko niedożywienia oraz relacje wewnątrzrodzinne. Sprawując opiekę nad seniorem, należy wziąć pod uwagę powyższe czynniki w celu poprawy jakości i satysfakcji z życia osób starszych.

Abstract

Background. The sense of life satisfaction of the elderly has become an important issue in geriatric care. The term „life satisfaction of the elderly” expresses a balanced multi-factor evaluation, which includes the evaluation of present life and of life achievements. Knowledge about factors related to low life satisfaction among the elderly is important in improving their quality of life and health.
Objectives. The aim of the study was to estimate the life satisfaction and its predictors among elderly people living in rural areas.
Material and Methods. The study was conducted personally, using interviews based on the structural questionnaires, during the period from March 2011 to October 2012. The group of respondents consisted of 203 people aged 65 years and older, living in rural areas of Małopolska Region. Life satisfaction was assessed using the LSITA SF scale. The linear regression analysis was used to evaluate the factors influencing the life satisfaction score. The analysis of collected research material was performed using the statistical package SPSS 19 for Windows. The level of significance for the tested the hypotheses assumed value of 0.05.
Results. Among participants 61.6% of them were female. The mean age in the total sample was 75.5 years (SD = 5.7). Life satisfaction score was 26.3 (SD = 7.8). The multivariate analysis suggested that poor self-health assessment, disability in physical functioning, high risk of malnutrition and bad family relationships were significantly associated with low level of their life satisfaction. In addition, high scores of life satisfaction were in line with an increased participants’ age.
Conclusion. Life satisfaction of the elderly living in rural areas was determined by: age, self-health assessment, disability in physical functioning, the risk of malnutrition and family relationships. These factors need to be considered in the care of these people to preserve or improve their life satisfaction.

Słowa kluczowe

satysfakcja życiowa, jakość życia, osoby starsze, wieś, starość

Key words

life satisfaction, quality of life, the elderly, rural, aged

Piśmiennictwo (20)

  1. Halicka M.: Satysfakcja z życia i jej uwarunkowania. [W:] Zrozumieć starość. Red.: Panek A., Szarota Z. Oficyna Wydawnicza TEXT, Kraków 2000.
  2. Oleś P.K.: Psychologia człowieka dorosłego. PWN, Warszawa 2012.
  3. Krok D.: Religijność a jakość życia w perspektywie mediatorów psychospołecznych. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2009.
  4. Halicka M.: Satysfakcja życiowa ludzi starych. Akademia Medyczna w Białymstoku, Białystok 2004.
  5. Pikuła N.: Etos starości w aspekcie społecznym. Gerontologia dla pracowników socjalnych. Wyższa Szkoła FilozoficznoPedagogiczna Ignatianum. Wyd. WAM, Kraków 2011.
  6. Brzezińska M.: Proaktywna starość. Strategie radzenia sobie ze stresem w okresie późnej dorosłości. Engram, Warszawa 2011.
  7. Halicka M., Pędich W.: Satysfakcja życiowa ludzi starych. [W:] Polska starość. Red.: Synaka B. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002.
  8. Tobiasz-Adamczyk B., Brzyski P., Bajka J.: Społeczne uwarunkowania jakości życia kobiet u progu wieku starszego. Badania porównawcze. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004.
  9. Kempen G.I., Miedema I., Ormel J., Molenaar W.: The assessment of disability with the Groningen Activity Restriction Scale. Conceptual framework and psychometric properties. Soc. Sci. Med. 1996, 1601–1610.
  10. Barrocas A., White J.V., Gomez C., Smithwick L.: Assessing health satus in the elderly: the nutrition screening initiative. J. Health Care Poor Underserved 1996, 7, 3, 210–218.
  11. Wojszel Z.B.: Geriatryczne zespoły niesprawności i usługi opiekuńcze w późnej starości. Analiza wielowymiarowa na przykładzie wybranych środowisk województwa podlaskiego. Wyd. Trans Humana, Białystok 2009.
  12. Barrett A.J., Murk P.J.: Life Satisfaction Index for the Third Age (LSITA): A Measurement of Successful Aging. [In:] Proceedings of the 2006 Midwest Research-to-Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education. Ed.: Isaac E.P. University of Missouri, St. Louis 2006, 7–12.
  13. Neugarten B.L., Havighurst R.J., Tobin S.S.: The measurement of life satisfaction. J. Gerontol. 1961, 134–143.
  14. Campbell A., Converse P.E., Rodgers W.L.: The Quality of American Life: Perceptions, Evaluations, and Satisfaction. Russell Sage, New York 1976.
  15. Seuden S.: Psychologia starzenia się i starości. PWN, Warszawa 2011.
  16. Mannel R.C., Dupuis S.: Life satisfaction. [In:] Encyclopedia of gerontology. Tom 2. Ed.: Birren J.E. Academic Press, San Diego, New York, Boston 1996.
  17. Yan L., Daviglus M., Liu K.: BMI and health-related quality of life in adults 65 years and older. Obes. Res. 2004, 12, 69–76.
  18. Jachimowicz V., Kostka T.: Satysfakcja z życia starszych kobiet. Ginekol. Prakt. 2009, 3, 27–32.
  19. Piotrowski J.: Miejsce człowieka starego w rodzinie i społeczeństwie. PWN, Warszawa 1973.
  20. Halicka M.: Rodzina – czynnik warunkujący satysfakcję życiową w starości. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin 2004, 289–294.